هموروئیدها شبکه عروقی هستند که در انتهای روده بزرگ و راست‌روده، نزدیک مقعد قرارگرفته‌اند. تورم غیرطبیعی آن‌ها را بیماری هموروئید می‌نامند. اندازه آن از یک نخود تا انگور بزرگ متفاوت است. هموروئید می‌تواند داخل کانال مقعدی بوده و یا بیرون زده باشد. علائم آن شامل خارش، احساس ناراحتی در ناحیه مقعد، گاهی درد شدید و خونریزی است و ممکن است هنگام اجابت مزاج، بیرون‌زدگی مقعد اتفاق بیافتد.
هموروئید در طی 3 ماهه آخر حاملگی شایع تراست. بعضی از خانم‌ها بیماری هموروئید را برای اولین بار در طی حاملگی تجربه می کنند و اگر قبل از حاملگی هم مبتلا به درجاتی از هموروئید بوده اند، در اثر حاملگی تشدید شده و به‌عنوان یک شکایت شایع در دوره حاملگی و بعد از آن محسوب می‌شود. بیماری هموروئید غالبا پس از زایمان و در صورت نداشتن یبوست، با گذشت زمان به‌تدریج خوب می‌شود.
چرا هموروئید در حاملگی شایع‌تر است؟
حاملگی فرد را مستعد ابتلا به هموروئید می‌کند. در زنان باردار به علت افزایش حجم رحم و ایجاد فشار مضاعف بر روی ورید های لگنی و ورید اجوف زیرین، در اندام های تحتانی نیز فشار بالا رفته و فرد مستعد ابتلا به واریس پا، هموروئید و حتی واریس ناحیه ی تناسلی می شود.
در خانم‌های باردار، یبوست نیز با افزایش کشش و فشار روی عروق هموروئیدی به دلیل دفع سخت و مدفوع سفت، باعث هموروئید می‌شود.
علاوه بر آن، افزایش هورمون پروژسترون در زنان حامله باعث شل شدن عروق و تشدید یبوست به‌واسطه ی کاهش حرکات دودی روده شده و سبب ایجاد هموروئید و یا شدت یافتن آن می‌شود.
چگونه می توان از ابتلا به هموروئید پیشگیری نمود؟
به‌عنوان گام اول، برای پیشگیری از یبوست میوه جات، سبزی‌ها و مایعات فراوان مصرف گردد. روزانه بین 8 تا 10 لیوان آب نوشیده شود. در صورت ابتلا به یبوست مقاوم، با پزشک متخصص مشورت کرده و از داروهای نرم‌کننده و ملین استفاده شود. فعالیت فیزیکی و انجام ورزش، حتی اگر ناچیزهم باشد، برای فعالیت نرمال روده کمک کننده است.
در صورت احساس دفع مدفوع، لازم است فوراً به دستشویی رفت تا رفلکس دفعی از بین نرود. از زور زدن و نشستن به مدت طولانی در توالت خودداری شود.
از تمرینات کجل که برای تقویت عضلات کف لگن است، استفاده شود. این تمرینات باعث تقویت عضلات کف لگن شده و منجر به ترمیم زودرس افتادگی پیشابراه و رکتوم می‌شود.
از ایستادن و نشستن طولانی پرهیز کرده، هر ساعت یک بار بلند شده و هرچند به میزان کم قدم زده و فعالیت گردد. در موقع خواندن کتاب، تماشای تلویزیون و خوابیدن، به سمت چپ دراز کشیده شود تا فشار از روی وریدهای لگنی و ورید اجوف تحتانی برداشته شده و تخلیه ی عروق هموروئید، سهل و راحت انجام گیرد.
از اقدامات دیگر برای رفع هموروئید، گذاشتن کیسه ی یخ به صورت موضعی برای رفع التهاب ناحیه است. نشستن در لگن آب ولرم چند بار در روز، به درمان این بیماری کمک می کند. به طور متناوب می‌توان از آب سرد و گرم استفاده نمود. توصیه می شود بعد از انجام دستشویی، محل را کاملا تمیز شسته و با دستمال‌کاغذی بدون رنگ و بو خشک شود.
در رابطه با استفاده از کرم‌های موضعی و مصرف شیاف ضد هموروئید، لازم است با پزشک متخصص مشورت نمود. زیرا مصرف بیش از یک هفته در خیلی از موارد توصیه نمی‌شود.
چه زمانی باید با پزشک متخصص مشورت کرد؟
زمانی که با انجام تمام اقدامات فوق مشکل حل نشده و یا درد زیاد و خونریزی شدید از مقعد وجود داشته باشد، حتماً باید با پزشک متخصص مشورت به عمل آید. هموروئید ایجاد شده در حین حاملگی، غالبا بعد از زایمان با دستورات پزشکی و تجویز دارو بهبود می یابد. ولی تعداد معدودی از افراد نیاز به دخالت جراحی پیدا می کنند.